Türkiye ve Irak arasında “güvenlik ve terörle mücadele” alanında önemli ilerlemelerin sağlandığı bir dönemde Kuzey Irak’ta dün bir Türk silahlı insansız hava aracının (SİHA) düşürülmesi dikkat çekici bir gelişme oldu.
Irak ordusu, SİHA’nın Kerkük’teki hava savunma komutanlığı tarafından düşürüldüğünü açıkladı. Irak Ortak Operasyonlar Komutanlığı olayla ilgili teknik araştırmaların sürdüğünü kaydetti.
Ankara ise “terörle mücadele” kararlılığını ve Irak makamlarıyla eşgüdüm içinde olduğunu vurguladı.
Türk Silahlı Kuvvetleri’ne (TSK) ait SİHA’nın düşürüldüğüne ilişkin haberler dün öğle saatlerinde önce Irak basınında yer aldı.
İlk resmi açıklama ise Kerkük’te yer alan ve Irak ordusuna bağlı Hava Savunma Komutan Yardımcısı General Abdülselam Ramazan tarafından yapıldı.
General Ramazan’ın, SİHA’nın düştüğü yerde basın mensuplarına yaptığı açıklamada kullandığı “Irak hava sahasına giren bir Türk drone’u düşürüldü” ifadeleri, yerel ve uluslararası haber ajanslarınca haberleştirildi.
Aynı haberlerde, düşen SİHA’nın TUSAŞ üretimi Aksungur cinsi SİHA olduğu belirtildi.
Ramazan’ın açıklamasına göre, Türk SİHA’sı İran sınırına yakın Süleymaniye kentinden Kerkük’e doğru uçuş gerçekleştiriyordu.
Çıkan haberlerde, düşürülen SİHA’nın Türkiye’ye ait olduğunun kalıntılarında yapılan ilk incelemeler neticesinde anlaşıldığı kaydedildi.
Ortak Operasyonlar Komtanlığı da açıklama yaptı
Irak tarafından ikinci açıklama ise Irak Ortak Operasyonlar Komutanlığı’nca yapıldı.
Komutanlığın sosyal medya hesabından yapılan yazılı açıklamada, Irak Hava Savunması’nın 29 Ağustos’ta yerel saatle sabah 09.30’da Kerkük sektörü üzerinde uçan bir SİHA tespit ettiği, Uluslararası Koalisyon Güçleri ile yapılan temaslarda hava aracının kime ait olduğunun anlaşılamaması üzerine saat 10.30’da düşürüldüğü kaydedildi.
Düşürülen aracın daha sonra Türkiye’ye ait olduğunun ortaya çıktığının belirtildiği açıklamada, SİHA’nın düşme nedeni ve kazanın koşullarının ortaya çıkarılması için bir ekip kurulduğu da bildirildi.
Irak hükümetinden ya da olayın gerçekleştiği Kürdistan Bölgesel Hükümeti’nden konuyla ilgili henüz bir açıklama yapılmaması dikkat çekti.
Ankara açıklama yaptı
Konuyla ilgili Ankara’dan tek resmi açıklama ise dün gece saatlerinde Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli tarafından yapıldı.
Keçeli, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Kerkük’te yaşanan “hadiseyle” ilgili olarak Irak Ortak Operasyonlar Komutanlığı açıklamasına atıfta bulundu.
“Olayın tüm ayrıntılarıyla aydınlatılması için Irak makamlarıyla koordinasyon sağlanmıştır. Türkiye’nin terörle mücadelede kararlılığı tamdır. Türkiye, Irak topraklarında yuvalanmış terör örgütüyle mücadelesini, BM Şartı’nın 51. maddesinde yer alan meşru müdafaa ilkesi uyarınca sürdürmektedir” ifadelerini kullanan Keçeli, iki ülke arasında “terörle mücadele” konusunda giderek kuvvetlenen güçlü ve ortak iradeye işaret etti.
Keçeli, Türkiye ve Irak’ın 15 Ağustos’ta Ankara’da yapılan görüşmelerin ardından “Askeri, Güvenlik İşbirliği ve Terörle Mücadeleye dair Mutabakat Zaptı”nı imzaladıklarını, Bağdat’ın PKK’yı Irak’ta “yasaklı örgüt” ilan edildiğini anımsattı.
PKK; Türkiye, ABD ve Avrupa Birliği tarafından “terör örgütü” olarak nitelendiriliyor.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Keçeli, “Söz konusu işbirliğinin sahada somut sonuçlar vermesi ve bu amaçla yetkili makamlar arasındaki eşgüdümün artırılması hususunda her iki ülke de kararlıdır” ifadelerini kullandı.
Olayın zamanlaması dikkat çekti
Türkiye ile Irak arasında imzalanan ve tarafların “tarihi” olarak nitelediği anlaşmadan sadece iki hafta sonra yaşanan olay zamanlaması açısından da dikkat çekti.
Türkiye, PKK’nın Kuzey Irak’taki varlığını sona erdirmek amacıyla 2019’dan itibaren Pençe-Kilit operasyonları adını verdiği kapsamlı harekatlar düzenlemiş ve örgüte büyük zarar verdiğini kaydetmişti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, son dönemde Pençe-Kilit adını alan operasyonların bu sene tamamlanacağını, hedefe ulaşılacağını açıklamıştı.
Türkiye’nin operasyonlarında SİHA’ları sıklıkla kullandığı biliniyor.
Kuzey Irak medyasında yer alan haberlerde, hafta başında Süleymaniye’de iki gazetecinin aracının vurulması ve ölümüne neden olan saldırının da Türk SİHA’larınca yapıldığı iddia edilmişti.
Ankara’dan bu konuyla ilgili herhangi bir açıklama yapılmadı.
Ankara ile Bağdat arasında yapılan anlaşma kapsamında, Bağdat’ta Ortak Güvenlik Koordinasyon Merkezi, Başika’da da Türkiye-Irak Ortak Eğitim ve İşbirliği Merkezi kurulacak.